Ένας θεσμός που αντέχει στον χρόνο

γράφει ο Κωνσταντίνος Δροσινός

Δημοσίευμα στο ειδικό τεύχος που εκδόθηκε τον Μάιο του 2003 για την  59^η Ανθοκομική Έκθεση Κηφισιάς

Μέρος Α’

Φέτος θα εγκαινιάσουμε την 59η κατά σειρά έκθεση και αφορμή για να γραφεί το κείμενο αυτό στάθηκε φωτογραφικό υλικό από αρχείο με θέμα την #Ανθοκομική_Έκθεση_Κηφισιάς, που μου έθεσε υπόψη γνωστός Κηφισιώτης, ο οποίος όμως ήθελε  να παραμείνει στην ανωνυμία.
Αφού άρχισα να σχεδιάζω, πώς θα γράψω το κείμενο, σκέφτηκα να επισκεφτώ την κα Φανή Πάσσου, Ληξίαρχο –Διευθύντρια και στη συνέχεια τέως Αντιδήμαρχο Κηφισιάς, προκειμένου να της ζητήσω, από το πλούσιο αρχείο της, φωτογραφικό υλικό και άλλα στοιχεία που θα βοηθήσουν στο γράψιμο αυτού του κειμένου. Οφείλω να ομολογήσω ότι με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση μου προσέφερε ολόκληρο το αρχείο που διαθέτει
και δεν θα παραλείψω να την ευχαριστήσω για την κίνηση αυτή.

Η πρώτη λοιπόν έκθεση ξεκινάει το 1937, με τότε πρόεδρο κοινότητας Κηφισιάς, τον Γιάγκο Βαρουξάκη, πλαισιωμένο με κοινοτικούς συμβούλους, όπως ο Γεώργιος Τριανταφύλλης (διετέλεσε και Δήμαρχος Κηφισιάς), Κώστας Δήμας (διετέλεσε και πρόεδρος της κοινότητας
Κηφισιάς) κ.λπ. Ψυχή όμως και ιθύνων νους υπήρξε ο Βαγγέλης Παπαστράτος, καθώς και ο Κωνσταντίνος Γουλιμής. Το Μέγα Ελληνικόν Βιογραφικόν Λεξικόν, τόμος 2 και στη σελίδα 130 αναφέρει, για τον Παπαστράτο: «Πέρα τούτων, ούτος εξεδήλωσεν όλως ιδιαίτερον ενδιαφέρον και δια την ανάπτυξην του αθηναϊκού προαστίου Κηφισιά, ένθα από μακρού χρόνου διαμένει, κατά το πλείστον του έτους.

Εις τον Ευάγγελον Παπαστράτον και εις τας γενναίας προσωπικάς του εισφοράς οφείλεται, κυρίως, η συγκρότησις της εν Κηφισιά λειτουργούσης τουριστικής επιτροπής, η οργάνωσις συναυλιών εν τω προαστίω τούτω, η κατασκευή οδού αγούσης προς την θέσιν Κοκκιναράς, η οργάνωσις τεσσάρων ανθοκηπουρικών εκθέσεων, (υπό της πρωτοβουλίας του, ιδρυθείσης «Ανθοκηπουρικής Εταιρίας Κηφισιάς»), η ίδρυσης κέντρου «παιδικής χαράς», εν τω γηπέδω του ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα, η ίδρυσις του Αθλητικού Ομίλου Κηφισιάς κλπ».
Κατά τη διεξαγωγή των προπολεμικών εκθέσεων και στα πλαίσια αυτών, ο Βαγγέλης Παπαστράτος, κάθε χρόνο, δώδεκα άπορες και ορφανές κοπέλες (από Βαλκανικούς πολέμους, Α’ Παγκόσμιο πόλεμο – Μικρασιατική καταστροφή κ.λπ.) τις πάντρευε ομαδικά, στο χώρο της έκθεσης και τις προίκιζε.

Τώρα για να προχωρήσουμε παρακάτω, θα πρέπει να δώσουμε μια εξήγηση.
Γιατί η Ανθοκομική Έκθεση στέριωσε στην Κηφισιά; Νομίζω, πως είναι ευκολονόητο, γιατί η πόλη αυτή, ανέκαθεν και σε μεγάλο βάθος χρόνου, υπήρξε προικισμένη με πολύ σπουδαίο φυσικό κάλλος, εύφορο χώμα και άφθονα νερά (κάτω από την πόλη μας υπήρχε υδατολίμνη).

Έτσι, λοιπόν, και ανέκαθεν –στο διάβα του χρόνου- κατοικήθηκε και από πλούσιους ανθρώπους (Μένανδρος κωμωδός – Ηρώδης Αττικός – επί τουρκοκρατίας, Τούρκοι με αξιώματα κατοίκησαν τον τόπο αυτόν), αλλά και μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους και κυρίως στα μέσα περίπου του 19ου αιώνα, η Κηφισιά αρχίζει να κτίζεται με επαύλεις
και η μεγαλοαστική και αστική τάξη αρχίζει να φτιάχνει την παραθεριστική της έπαυλη ή και πολλοί έχουν αρχίσει να κατοικούν μόνιμα πια στην πόλη.

Οι επαύλεις αυτές, πλαισιωνόντουσαν από μεγάλα κτήματα, κήπους που φυτεύονταν, ως ανθόκηποι – λαχανόκηποι – οπωροφόρα κλπ.
Αυτές, λοιπόν, οι νέες ανάγκες απαιτούσαν χέρια, για την εξυπηρέτηση των κήπων κι έτσι έχουμε τους πρώτους κηπουρούς, ως προσωπικό στις επαύλεις και μάλιστα και οι κηπουροί λεγόντουσαν βοηθητικό προσωπικό.
Το κατάλληλο, λοιπόν, κλίμα το εύφορο χώμα και το άφθονο νερό, σε συνδυασμό με μεγάλες οικοπεδικές εκτάσεις, άφηνε περιθώρια ανάπτυξης γενικά της γεωργίας (φημισμένα προϊόντα υπήρξαν: φράουλες, πατάτες, κεράσια, βερίκοκα κλπ), αλλά δίπλα σ’ αυτά και η Ανθοκομία, που κατά τη γνώμη του γράφοντος, μήτρα της Ανθοκαλλιέργειας
υπήρξαν τα κτήματα των ιδιοκτητών των επαύλεων που υπήρχαν στην Κηφισιά.
Πολλοί δε από αυτούς τους ιδιοκτήτες χρησιμοποιούσαν γεωπόνους και έφεραν πολλές ποικιλίες φυτών, σπάνιων θα μπορούσα να πω, από το εξωτερικό.
Έτσι, λοιπόν, κάποιοι εργαζόμενοι που δούλευαν στα κτήματα των επαύλεων πήραν, εν είδη σπόρων και καταβολάδων τα φυτά αυτά και τα φύτεψαν στους δικούς τους κήπους, με αποτέλεσμα να γεμίσουν διάφορα σπάνια φυτά οι αυλές των απλών ανθρώπων της Κηφισιάς.

Μεγάλες οικοπεδικές, αγροτικές, εκτάσεις της Κηφισιάς ήρθαν και αγόρασαν άνθρωποι από διάφορα μέρη, όπως Χίο, Νάξο, Μικρά Ασία κ.λπ., οπότε άρχισε, έτσι, μια συστηματική καλλιέργεια ανθέων – φυτών και γενικά γεωργικών προϊόντων.
Επομένως, με όλα τα παραπάνω, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα πως η Ανθοκομική Έκθεση Κηφισιάς ήταν μοιραίο να στηθεί στην πόλη μας και να πάρει αυτές τις διαστάσεις.
Βέβαια, στο διάβα του δρόμου πέρασε σκαμπανεβάσματα. Έτσι λοιπόν, πλησιάζοντας προς τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και συγκεκριμένα το έτος 1940 δεν λειτούργησε και αφού ο λαός και ο τόπος πέρασε εφιάλτες και δόξες, «Ελληνοϊταλικός πόλεμος – Κατοχή – Αντίσταση –
Δεκέμβρης – Εμφύλιος πόλεμος» και αφού περνούν δεκαέξι χρόνια από την τελευταία έκθεση που είναι το 1939, το 1956, επί Δημαρχίας Σωτηρίου Σκοπετέα, η Έκθεση ξανανοίγει τις πύλες της.

Μια νέα εποχή ξεκινάει για τους παραγωγούς ανθέων και φυτών που συμμετέχουν στην έκθεση και θα πρέπει να τονίσουμε εδώ τη μεγάλη συμβολή των παραγωγών στο θεσμό της έκθεσης.