Λίγο πριν μας αφήσει το 2017, μια ομολογουμένως δύσκολη χρονιά, τι πιο κατάλληλο από το να ασχοληθώ με ένα θέμα που καίει… «Γιατί είναι τόσο βρώμικη η Κηφισιά;». Αν και, για να αποφύγουμε προστριβές και παρεξηγήσεις, καλύτερα να αλλάξω τον τίτλο σε «Ποιος είναι που βρομίζει την Κηφισιά;». Βέβαια και με αυτό υπάρχει κίνδυνος να παρεξηγηθούν κάποιοι, οπότε ας το πούμε «Γιατί η Κηφισιά δεν είναι όσο καθαρή θα έπρεπε;». Τι είπατε, δεν είναι βρώμικη η Κηφισιά; Εγώ έβαλα νερό στο κρασί μου και άλλαξα τον τίτλο του κειμένου, κάντε και εσείς μια υποχώρηση, ανοίξτε τα μάτια σας και δείτε την πραγματικότητα. Γιατί αν δεν βλέπετε τη βρωμιά που υπάρχει εδώ και εκεί στην πόλη μας, πολύ φοβάμαι ότι μάλλον την έχετε συνηθίσει. Ας τα δούμε όμως αναλυτικότερα, μικρά και μεγάλα, σε τυχαία σειρά και σίγουρα όχι όλα.
Η διαχείριση της πληροφορίας. Πόσες δυνάμει πηγές ενημέρωσης! Οι δημότες, οι αιρετοί, (που νοιάζονται περισσότερο απ’ όλους μας για αυτή την πόλη), το προσωπικό του Δήμου, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στην Καθαριότητα. Πώς είναι δυνατόν να μην μπορούμε να διαπιστώσουμε τα προβληματικά σημεία; Πώς γίνεται τόσος κόσμος, να μην μπορεί να οργανωθεί, ώστε η παρακολούθηση ενός προβλήματος, να ξεκινάει από τη διαπίστωση και μέσω των προτεινόμενων εναλλακτικών, να φτάνει μέχρι τη λύση του; Πώς γίνεται κάποιοι, να βρομίζουν την πόλη μας συστηματικά, κατ’ επανάληψη και να μην νιώθουν καμία ντροπή, μπροστά στα αυστηρά μάτια της τοπικής κοινωνίας; Ίσως είναι γιατί ο Δήμος μας, αδυνατεί να διαχειριστεί τις πληροφορίες που λαμβάνει. Αλλά η πληροφόρηση είναι γνώση και η γνώση, μας εφοδιάζει ώστε να απαντάμε ευκολότερα και πιο δυναμικά, στις προκλήσεις που βρίσκουμε μπροστά μας. Και η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση, στο σύνολο των καθηκόντων της όποιας Δημοτικής Αρχής, είναι η καθαριότητα.
Οι ανεκπαίδευτοι χρήστες της πόλης. Δεν υπάρχει συνέπεια στην «εκπαίδευση» των δημοτών, για τη σωστή διαχείριση των απορριμμάτων από την πλευρά τους. Και αυτό, σε ένα σχετικά απλό σύστημα, όπου υπάρχουν μονάχα δυο είδη κάδων (πράσινοι και μπλε) και επιλεκτικά, σε κάποια μόνο σημεία, συλλέκτες για χαρτί και γυαλί. Σκεφτείτε να λειτουργούσε ένα σύστημα σε ολόκληρη την Κηφισιά, που θα απαιτούσε έναν πιο περίπλοκο διαχωρισμό των απορριμμάτων. Πιστεύετε ότι ανάμεσα μας, όλοι γνωρίζουνε τι πρέπει να κάνουν με ένα παλιό στρώμα… Με κάποια μπάζα… Με τα κηπαία τους; Επίσης, πέραν από όσους μένουμε εδώ, υπάρχει και ένας πολύ μεγάλος αριθμός από δημότες άλλων περιοχών, που δραστηριοποιείται, εργάζεται, επισκέπτεται ή διέρχεται από την πόλη μας, που ούτε εκείνοι γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν με τα σκουπίδια που περνάνε από τα χέρια τους. Θέλετε παραδείγματα; Ο εργαζόμενος στο κατάστημα, που δεν διπλώνει τις κούτες πριν τις ρίξει στην ανακύκλωση ή ο κηπουρός, που αντί να αφήσει τα ξερά φύλλα σε μαύρη σακούλα στην άσφαλτο δίπλα από τον κάδο, αδειάζει τη σακούλα μέσα στον κάδο των απορριμμάτων. Βέβαια, έτσι, του μένει και η σακούλα…
Η πολιτική βούληση. Για να λυθούν τα δυο προηγούμενα, απαιτείται πολιτική βούληση. Άμα οι Δημοτικοί μας Άρχοντες ταμπουρωθούν πίσω από την άρνηση, δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι. Αλλά αυτό σημαίνει ότι πρώτα, πρέπει να αναγνωρίσουν πως υπάρχει πρόβλημα, έπειτα, πρέπει να καταλάβουνε την περιπλοκότητα του προβλήματος, να κατανοήσουν τις παραμέτρους του και ενδεχομένως, να προβούν στη δυσάρεστη, (στην αρχή μόνο), διαδικασία των αλλαγών. Change Management ονομάζεται και υπάρχει μεγάλο περιθώριο εφαρμογής, για τη βαλκάνια χώρα μας.
Το απαρχαιωμένο σύστημα που δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες. Ο πληθυσμός στην περιοχή μας αυξήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, λογικό είναι λοιπόν, να αυξήθηκε και η επιχειρηματική δραστηριότητα που εξυπηρετεί όλον αυτόν τον παραπάνω κόσμο. Περισσότερα μαγαζιά, μεγαλύτερη οικονομική δραστηριότητα, μεγαλύτερος όγκος απορριμμάτων, λιγότερος ελεύθερος χώρος που όλο και μειώνεται. Όταν αυξάνονται οι απαιτήσεις, πρέπει να προσαρμοζόμαστε στα νέα δεδομένα. Επίσης, έχει αλλάξει και η διαθέσιμη τεχνολογία. Κάποιες χώρες, έχουν κάνει άλματα μπροστά στη διαχείριση των απορριμμάτων τους, όταν εμείς εδώ, δεν είμαστε απλώς ουραγοί, αλλά παράδειγμα προς αποφυγή.
Η απουσία σχεδιασμού. Τι είναι αυτό λοιπόν που επικαιροποιεί τους μηχανισμούς για τη διαχείριση των απορριμμάτων; Πώς ξέρουμε τι χρειαζόμαστε, τι κάνουμε λάθος και τι πρέπει να αλλάξουμε; Ποιοι είναι οι στόχοι που θέλουμε να πετύχουμε; Γιατί αν είναι ένα γενικόλογο, «θέλουμε την πόλη μας να είναι καθαρή», κάτι έχει πάει λάθος και δεν ψάχνουμε καν να βρούμε το που χάσαμε το παιχνίδι. Επίσης, τι μάθαμε από τις εμπειρίες του παρελθόντος; Από την προηγούμενη Διοίκηση… Από την τελευταία φορά που υπογειοποιήθηκαν κάδοι… που αγοράστηκαν μηχανήματα… Μας χρησίμεψαν αυτά τα μηχανήματα; Βελτίωσαν το αποτέλεσμα για την πόλη και τους δημότες; Πώς θα μπορούσαμε να ωφεληθούμε ακόμα περισσότερο; Υπάρχει σχεδιασμός για το μέλλον ή βασιζόμαστε ότι και τότε, το 2020, το 2030, το 2040, θα κάνουμε αυτά που κάνουμε και σήμερα;
Οι λάθος καταστάσεις και μέθοδοι, που δυστυχώς παγιώθηκαν. Όπως για παράδειγμα, ο τρόπος με τον οποίον μαζεύονται τα κηπαία. Ένα φορτηγό ακολουθούμενο από μια μπουλντόζα και ό,τι αρπάξει η δαγκάνα της… Αν αυτό που αφήνει πίσω της η μπουλντόζα είναι κλαδιά, ζημιές και χώματα, δεν έχει καμία σημασία. «Τα κηπαία πάντως μια φορά, μαζεύτηκαν…». Αλλά και οι δημότες έχουν συχνά λάθος συμπεριφορές που παγιώθηκαν. Όπως, το να αφήνουν τη σακούλα τους πάνω στον κάδο, γιατί σιχαίνονται να τον ανοίξουν.
Οι καλοθελητές. Το καλοθελητές χωρίς εισαγωγικά. Γιατί, όταν αφήνεις ένα αλουμινόχαρτο ή ένα μπολάκι με φαγητό για τα αδέσποτα, η πρόθεση σίγουρα είναι καλή. Μόνο που οι καλοθελητές, συνήθως ξεχνούν να τα μαζέψουν τα μπολάκια και τα αλουμινόχαρτα και έτσι, κάθε φορά που τους πιάνει να ταΐσουν τα ζωάκια, προστίθεται ένα ακόμα σκουπίδι στο δρόμο.
Οι αδιάφοροι. Είτε δεν μένουν στην πόλη μας ή θεωρούν ότι εξυπηρετείται ένας ανώτερος για εκείνους σκοπός, όταν εφαρμόζουν κακές πρακτικές που έρχονται σε αντίθεση με την καθαριότητα και την εικόνα της πόλης μας. Αλλά και με τους ήδη στημένους μηχανισμούς καθαριότητας. Σας μπέρδεψα; Πάμε κατευθείαν σε παραδείγματα. Ο πωλητής στη Λαϊκή Αγορά, αδιαφορεί για την περιοχή που θα βρομίσει τη Δευτέρα, την Τρίτη ή την Τετάρτη, για εκείνον προέχει να πουλήσει, με όποιον τρόπο ξέρει, για να θρέψει την οικογένεια του. Ο ρακοσυλλέκτης που ψάχνει στον κάδο της ανακύκλωσης, αδιαφορεί για το αν θα αδειάσει το περιεχόμενο του κάδου στον δρόμο ή αν το πολύτιμο υλικό που θα μπορούσε να ανακυκλωθεί, καταλήγει τελικά κατευθείαν από τα χεράκια του, στους πράσινους κάδους, γιατί εκείνου δεν του είναι χρήσιμο. Ο επαγγελματίας οδηγός, που για να καθαρίσει το όχημα του, αδειάζει ό,τι δεν χρειάζεται, μαζί και την κύστη του, σε κάποιου συμπολίτη μας τις πικροδάφνες.
Οι διαφημιζόμενοι. Μας έχουν πνίξει τα διαφημιστικά φυλλάδια. Και άμα περισσότερα από αυτά βρεθούνε να κάνουνε παρέα πάνω από ένα φρεάτιο, το «πνίξει» που γράφω πιο πριν, δεν είναι υπερβολή. Από πότε θεωρείται δικαίωμα η χωρίς κανόνες διαφημιστική παρενόχληση; Ποιος δίνει το ελεύθερο σε έναν κλειδαρά π.χ. να βάζει έναν ανασφάλιστο εργαζόμενο, να μας ανοίγει το γραμματοκιβώτιο και να κολλάει κάτω από το καπάκι, το αυτοκόλλητο του; Το καπάκι στο γραμματοκιβώτιο μου, θέλω να το ανοίγει μονάχα ο ταχυδρόμος. Με ποιο δικαίωμα γεμίζουν τα αυτοκίνητα, τους δρόμους, τις εισόδους στα σπίτια μας ή τα πεζοδρόμια μας, με τα φυλλάδια τους; Τους το χρωστάμε; Νομίζουν ότι έτσι θα τους προτιμήσουμε; Αλλά και οι διαφημιστικές αφίσες, πιστεύετε ότι ομορφαίνουν τις γειτονιές μας; Έχει φαγωθεί ένας «παλαίμαχος» να μας μάθει μπάλα, όταν οι αφίσες του, δεν ακολουθούν τους κανόνες της σωστής διαφημιστικής συμπεριφοράς.
Έτερον εκάτερον. Είναι άλλο το να θες να βγάλεις το ψωμί σου και άλλο το πώς διαφημίζεσαι. Δεν είναι σωστό να απαξιώνεις το σπίτι του άλλου, τον χώρο όπου ζει, επειδή νομίζεις ότι έτσι θα διευρύνεις το πελατολόγιο σου.
Ο εξοπλισμός ή μάλλον, η ανεπάρκεια του. Γιατί ακόμα και για τον δικό μας, ξεπερασμένο εξοπλισμό, η χρήση που γίνεται, δεν πρέπει να είναι σωστή. Τα καπάκια μένουν ανοιχτά, σε πολλούς κάδους λείπουν τα πεντάλ, υπάρχουν διαφορετικοί τύποι κάδων στις γειτονιές μας που στο σύνολο τους είναι βανδαλισμένοι και δεν έχουμε ενημερωθεί ποτέ, για το πότε πλένονται αυτοί οι κάδοι.
Οι δυνάμεις της φύσης. Τα ζωάκια ψάχνουν στα σκουπίδια, ειδικά οι γάτες. Η βροχή και ο αέρας, τα παρασύρουν. Τα δε σκυλάκια, συχνά πάνε πακέτο με μεγάλα ζωάκια, που δεν καθαρίζουνε πάντα πίσω από τα κατοικίδια τους. Εάν κάποτε ένα δεσποζόμενο ζώο καθαρίσει μόνο του την τουαλέτα του, με χαρτί και σε σακούλα, να φωνάξουμε την επιστημονική κοινότητα! Αλλά μέχρι τότε, το να ανοίγεις την καγκελόπορτα και να αφήνεις το σκυλάκι σου να βγαίνει μόνο του για τουαλέτα, έχει άμεσες συνέπειες για τους γείτονες σου. Και όποιος το κάνει, είναι τεράστιο γαϊδούρι. Πάντως, για να μην ψάχνουν τα γατάκια στα σκουπίδια, καλό είναι να μένει κλειστό το καπάκι του κάδου.
Περισσότερα αυτοκίνητα. Με αυτό θα σας «κουφάνω», αν όμως το καλοσκεφτείτε, είναι λογικό. Αλλά τα περισσότερα αυτοκίνητα σήμερα, δυσκολεύουν την καθαριότητα. Όσο περισσότερες θέσεις στάθμευσης είναι κατειλημμένες στους δρόμους μας, τόσο πιο δύσκολη είναι η δουλειά για τους οδοκαθαριστές. Τα δε εγκαταλειμμένα οχήματα, μετατρέπονται σε εστίες βρωμιάς, όπου από κάτω τους, παγιδεύονται σκουπίδια.
Η ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΜΑΣ. Θα κλείσω με αυτό, μάλλον, το πιο σημαντικό, πριν πάω στις ευχές και τα Χρόνια Πολλά. Πόσοι από εμάς είμαστε διατεθειμένοι να πιάσουμε να σκουπίσουμε έξω από το σπίτι ή γύρω από την επιχείρηση μας; Να σηκώσουμε από κάτω ένα σκουπίδι, που κάποιος άλλος πέταξε; Να κρατήσουμε τη σκουπιδοσακούλα στο σπίτι μας, μέχρι την ώρα της αποκομιδής; Πόσοι ακολουθούμε ή θα ακολουθούσαμε τις οδηγίες του Δήμου; Πόσοι έχουμε ενημερωθεί για τα δικαιώματα αλλά και τις υποχρεώσεις μας; Πόσοι κάνουμε τον κόπο ή μπαίνουμε στη δυσάρεστη θέση, να παραπονεθούμε σε κάποιον που βρομίζει τη γειτονιά μας; Πόσοι ενδιαφερόμαστε αρκετά, για να ασχοληθούμε ή να μπούμε στη μύτη των διοικούντων; Που κάποιοι από αυτούς, ενδέχεται να είναι και φίλοι μας.
Από εμάς ξεκινάνε και σε εμάς καταλήγουν τα πάντα. Είτε έχει να κάνει με τη συμπεριφορά μας ή με τον τρόπο που διεκδικούμε, τα όσα δικαιούμαστε. Τροφή για σκέψη όλα αυτά…
Χρόνια σας Πολλά! Ευτυχισμένο και καθαρό, το 2018!
