Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΚΗΦΙΣΙΩΤΩΝ
Πριν από δεκαεπτά περίπου χρόνια, ο άξιος Κηφισιώτης Νίκος Αρβανίτης προσπάθησε να κάνει πράξη ένα όνειρό του. Έβαλε πλώρη για να δημιουργήσει το Σύλλογο των Κηφισιωτών, ένα σύλλογο που θα έφερνε κοντά και πάλι τις οικογένειες των παλαιών κατοίκων, οι οποίες μέσα στις τελευταίες δεκαετίες έντονης αστικοποίησης του τόπου μας άρχισαν να χάνουν τη μεταξύ τους επαφή.
Η πόλη μας έχει πολλά κοινωνικά σωματεία και διαφορετικού προσανατολισμού. Η Κηφισιά ανήκει στις ελληνικές πόλεις με τα περισσότερα σωματεία. Έχουμε σωματεία αθλητικά, μουσικούς συλλόγους, συλλόγους με κριτήριο την καταγωγή των κατοίκων, όπως Κεφαλονίτες, Χιώτες, Αρκάδες, Μεσσήνιοι κι ένα σωρό άλλα. Ένας κάτοικος της Κηφισιάς, που θέλει να έχει κοινωνική δράση και συμμετοχή, διαθέτει επιλογές πάμπολλες. Όρεξη να ‘χει και πρόσφορο πεδίο υπάρχει.
Το μόνο που δεν υπήρχε στην πόλη μας, ήταν ένα σωματείο για τους κατοίκους της Κηφισιάς που έλκουν καταγωγή από την Κηφισιά, που οι οικογένειές τους είναι εδώ από πολλές δεκαετίες. Είχε όμως κάθε λογής άλλο σωματείο, όπου η δραστηριοποίηση των παλαιών και κυρίως των νέων κατοίκων ήταν εντυπωσιακή και ενίοτε αποτελούσε και εφαλτήριο για περαιτέρω συμμετοχή στα κοινά της πόλης και όχι μόνον.
Ο Νίκος Αρβανίτης προσπάθησε να στήσει ένα σωματείο με πρότυπο το Σύλλογο των Αθηναίων, οι οποίοι επίσης θέλησαν κάποια στιγμή να κάνουν ένα σύλλογο για να μην χαθούν μεταξύ τους σε μία πόλη, που αναπτυσσόταν γοργά και ο πληθυσμός αυξανόταν σε βαθμό, που πλέον κινδύνευαν να χάσουν το σύνδεσμό τους οι οικογένειες, οι οποίες είχαν ιστορία συνυφασμένη μαζί με την ιστορία της ίδιας της πόλης.
Ο Σύλλογος των Αθηναίων ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1895. Στο τέλος του 19ου αιώνα ο πληθυσμός των Αθηνών είχε ήδη φτάσει τους 200.000 κατοίκους, από τους οποίους πολλοί δεν ήταν γηγενείς Αθηναίοι. Επισημαίνοντας το γεγονός ο Ευάγγελος Δ. Μουστάκας προσκάλεσε διακόσιους περίπου (για την ακρίβεια 197) Αθηναίους, οι οποίοι με κοινή τους απόφαση ίδρυσαν τον «Αθηναϊκό Σύλλογο», όπως αρχικά ονομάστηκε ο Σύλλογος των Αθηναίων. Η απήχησή του ήταν μεγάλη. Μέσα σε τρία χρόνια τα μέλη του έφτασαν τα 980, αριθμό τεράστιο σε σχέση με τον αριθμό των γηγενών Αθηναίων της εποχής. Σήμερα, στο Σύλλογο των Αθηναίων μετέχουν ως τακτικά μέλη απόγονοι οικογενειών που έχουν εγκατασταθεί στην ευρύτερη περιφέρεια της Αθήνας (περιφέρεια τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης) πριν από 100 χρόνια. Ο Σύλλογος εκτός των άλλων έχει προσφέρει τεράστιο κοινωνικό έργο και μάλιστα το 1989 βραβεύτηκε για την πλούσια και πολύπλευρη δράση του από την Ακαδημία Αθηνών.
Σε πρωτοβουλία του Συλλόγου των Αθηναίων οφείλεται η καθιέρωση της 3ης Οκτωβρίου, ως τοπικής εορτής, ημέρα που η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Πολιούχου των Αθηνών Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου. Με πρωτοβουλία επίσης του Συλλόγου και του Δήμου Αθηναίων, καθιερώθηκε, την 12η Οκτωβρίου να εορτάζεται η απελευθέρωση των Αθηνών από τους Γερμανούς κατακτητές το 1944.
Ο Νίκος Αρβανίτης ξεκίνησε λοιπόν τις επαφές με μέλη παλαιών οικογενειών της Κηφισιάς κι άρχισε να μαζεύει τα ιδρυτικά μέλη. Οι δυσκολίες ήταν πολλές, αλλά και η στήριξη προς τον Νίκο από αρκετά μέλη ήταν μεγάλη και ψυχωμένη.
Πολλοί αντιλαμβάνονταν την ανάγκη ενός σωματείου τέτοιου, γιατί σε λίγα χρόνια θα χάνονταν οι άνθρωποι στην απρόσωπη πόλη και θα χανόταν η προφορική παράδοση ενός τόπου, που παρά τις εξαιρετικές επιδόσεις στο κοινωνικό συνεταιρίζεσθαι, δεν είχε γεννήσει κάτι που να μαζεύει τους παλαιούς, δηλαδή εκείνους που γνώριζαν την ιστορία των ανθρώπων της πόλης από τις κουβέντες των οικογενειών τους.
Εκείνα τα μικρά, τα ασήμαντα, αλλά ταυτόχρονα τα γοητευτικά, τις ιστορίες των παλαιών που μεταφέρονται από στόμα σε στόμα, είτε με τη μορφή των ιστοριών που λέει η γιαγιά κι ο παππούς, είτε με τη μορφή της κουβέντας στην ταβέρνα και στο καφενείο. Διηγήσεις της πείνας, του πολέμου, της κατοχής, του έρωτα, της διασκέδασης, της έριδας αλλά και της συνεργασίας. Γεγονότα όχι για καταγραφή στα βιβλία της ιστορίας, αλλά πράγματα που λέγονται από στόμα σε στόμα και κρύβουν μέσα τους την ψυχή του τόπου μας. Μαρτυρίες για το πώς οι Κηφισιώτες ζούσαν, γλένταγαν, έτρωγαν, έπιναν, ψώνιζαν, ερωτεύονταν, μισούσαν, αγαπούσαν, πάντρευαν τα παιδιά τους. Πώς έκαναν πολιτική και αθλητισμό, πώς γένναγαν καθημερινό πολιτισμό.
Ο Νίκος Αρβανίτης, ο Παναγιώτης Κούρτης, ο Κώστας Μουστάκας, ο Κωστής Δημητρακόπουλος και όλα τα υπόλοιπα ιδρυτικά μέλη μαζεύτηκαν κι έφτιαξαν το Σύλλογο, που θα όφειλε να κάνει κάτι για τη διάσωση του ανθρώπινου προσώπου της πόλης της Κηφισιάς, για να μπορούν οι νέοι κάτοικοι να βρίσκουν τους παλαιούς και να μαθαίνουν κι εκείνοι τις ιστορίες που δεν γράφονται αλλά λέγονται. Για να μπορούν να μπολιάζονται, αν θέλουν, από το μεράκι των παλαιών.
Έφτιαξαν το Σύλλογο με δυσκολίες, χωρίς υλικά μέσα και υποδομή, φυσικά και με διαφωνίες που ταιριάζουν στο θερμό ελληνικό μας χαρακτήρα, με συνεδριάσεις στην αρχή στα σπίτια μας και μετά σε κάποιο γραφείο, το οποίο ευγενώς μας παραχωρούσε ο Δήμος στο υπέροχο κηφισιώτικο σπίτι στη γωνία των οδών Διονύσου και Σπάρτης.
Για την ιστορία, αντιγράφω από το κείμενο του αείμνηστου Παναγιώτη Κούρτη που τιτλοφορείται «Ο Σύλλογος των Κηφισιωτών, ιστορικό – δράση – προοπτικές» και βρίσκεται στο βιβλίο, το οποίο εξέδωσε ο Σύλλογος με τίτλο «Κηφισιά, μνήμες και χρώματα».
«Ο αριθμός των ιδρυτικών μελών ήταν 21 πρόσωπα σύμφωνα με το Νόμο περί Σωματείων και η απόφαση αναγνώρισης από το μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών έχει αριθμ. 12/14-2-2000 και αριθμ. 22836 στο βιβλίο των σωματείων του Πρωτοδικείου.
Η σειρά των ονοματεπώνυμων των ιδρυτικών μελών, όπως αναφέρονται στο συγκεκριμένο καταστατικό είναι η ακόλουθη: 1) Κούρτης Παναγιώτης 2) Αρβανίτης Νικόλαος 3) Καράλη Σοφία 4) Μουστάκας Κωνσταντίνος 5) Δημητρακόπουλος Κωστής 6) Νομικού Ουρανία 7) Μέρλου Μαρία 8) Βαλάτας Δημήτριος 9) Σκλαβούνος Αναστάσιος 10) Πάσσου Φανή 11) Κούρτης Αριστείδης 12) Κούρτη – Βιγγοπούλου Μαρίνα 13) Πέππα – Παπαιωάννου Ειρήνη 14) Δεφεράνου – Παρδάλη Καλλιόπη 15) Παναγιωτόπουλος Βασίλειος 16) Σακελλαρίου Απόστολος 17) Μαγγίνας Ευάγγελος 18) Κούρτη – Μπατάλη Σοφία 19) Κατσίμπας Γεώργιος 20) Μαγγίνας Σωτήριος 21) Μαγγίνας Απόστολος. Πρωτοβουλίες ανέπτυξαν όλα τα ιδρυτικά μέλη για να φτάσει να πάρει σάρκα και οστά ο Σύλλογος. Επιβάλλεται όμως να σημειωθεί ότι πρωταγωνιστικό ρόλο στην όλη κίνηση έπαιξε ο για πολλά χρόνια Πρόεδρος, κ. Νίκος Αρβανίτης.
Η ιδέα της ιδρύσεως του Συλλόγου πέρασε ένα στάδιο κυοφορίας περισσότερο του δέοντος. Μικρά και μεγάλα εμπόδια που εμφανίστηκαν ξεπεράστηκαν στο τέλος από ένα κυρίαρχο πνεύμα ενότητας. Έτσι επακολούθησε μια γνήσια ικανοποίηση σ’ όλους μας, που ταυτόχρονα αποτελεί και την εκκίνηση για την επίτευξη, όσο το δυνατόν, των στόχων του καταστατικού μας. Στο σημείο αυτό ανακύπτει ένα ερώτημα, ποια είναι τα βαθύτερα αίτια που παρακινούν τα άτομα να οργανώνονται, ώστε να επιτύχουν ένα κοινό ευγενικό σκοπό. Βέβαια η γνωστή αρχή «ισχύς εν τη ενώσει» δεν παραγνωρίζεται. Φαίνεται όμως υπάρχει και κάποιο άλλο «κινούν αίτιον». Και βέβαια αυτό είναι η εναγώνια προσπάθειά μας εναντίον της λήθης και της φθοράς του χρόνου. Αισθανόμαστε πως πρέπει να αφήσουμε πίσω μας τη σφραγίδα ενός έργου υλικού, πνευματικού, που θα μας αναβιώνει και ταυτόχρονα θα είναι χρήσιμο στους μεταγενέστερους…
Η πόλη μας, η Κηφισιά, έχει ένα ιστορικό παρελθόν από το τέλους του 6ου π.Χ. αιώνα ως Αθηναϊκός Δήμος. Είναι τόπος που γεννήθηκαν, έζησαν και ζουν, μετά την αποκατάσταση της Εθνικής μας Ελευθερίας από τον τουρκικό ζυγό, τέσσερις (για τους γηραιότερους) και πέντε-έξι (για τους νεότερους) γενιές προγόνων μας. Δεσμοί ισχυροί και ακατάλυτοι μας συνδέουν με τη γενέτειρά μας. Δεν αποτελεί καταστατική, αλλά ηθική υποχρέωση η προβολή της με έργα αλλά και η παρέμβασή μας, όπου δει, για έλεγχο και βελτίωση με προτάσεις. Οι κάθε μορφής εκδηλώσεις στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου ή αλλού έχουν πάντα ένα κοινό σκοπό να διαχέεται στα μέλη μας και στο σύνολο του λαού της Κηφισιάς ένα πνεύμα σε σεβασμού και αγάπης σε πρόσωπα, οργανώσεις, σωματεία και πράγματα που όλα δίνουν υπόσταση σ’ αυτό που ονομάζουμε ιδιαίτερη Πατρίδα και πρέπει να μείνουν ζωντανά στη μνήμη.
Προοπτική των στόχων μας είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος ευρέσεως ενός χώρου, σχετικά επαρκούς για τις ανάγκες των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου που παράλληλα να χρησιμοποιηθεί και ως Λέσχη. Επίσης η εγγραφή νέων μελών. Είναι άμεση ανάγκη η παρουσία νέων προσώπων όχι μόνον στην ηλικία αλλά και στις ιδέες.
Οι δραστηριότητες του Συλλόγου μας είναι πολλές. Τα μέλη και οι φίλοι μας τις γνωρίζουν. Τιμητικές εκδηλώσεις για πρόσωπα και Σωματεία, που ενεργοποιούνται στο χώρο της Κηφισιάς, στον αθλητισμό, σε τομείς καλλιτεχνικούς και επαγγελματικούς. Επίσης παρόμοιες εκδηλώσεις για αντίστοιχους φορείς που έδρασαν και δρουν στον ευρύτερο Εθνικό μας χώρο. Σε ψυχαγωγικές εκδηλώσεις δεν υπολείπεται ο Σύλλογός μας. Εκδρομές στην Πατρίδα μας και στο εξωτερικό σε χώρους Ιστορικούς και Αρχαιολογικούς. Παρακολούθηση παραστάσεων σε Αθηναϊκά θέατρα. Καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, συνεστιάσεις για τα μέλη και φίλους. Διαλέξεις για θέματα Καλλιτεχνικά και Επιστημονικά από διακεκριμένους Ειδικούς και Επιστήμονες».
Μία από τις πρώτες πρωτοβουλίες του Συλλόγου των Κηφισιωτών, μετά τη γέννησή του, αφορούσε στην προστάτιδά του. Την Παναγία την Ξυδού, η οποία αποτελεί σημαντική πτυχή της ιστορίας της Κηφισιάς και των ανθρώπων της. Από το 2000 καθιερώθηκε η λιτάνευση της Ιερής εικόνας της Παναγίας της Ξυδούς. Στην αρχή η εικόνα μεταφερόταν με τα χέρια και αργότερα ο Σύλλογος δώρισε στο Ναό ειδικό φορείο για την λιτάνευση και πάντα έχει στο νου του τη φροντίδα της εκκλησούλας.
Έκτοτε ο Σύλλογος έχει διοργανώσει, εκτός από τις εκδρομές που φέρνουν κοντά τα μέλη, πολλά δρώμενα, με σκοπό τη διάσωση της ιστορίας της Κηφισιάς και τη συνάντηση των μελών και των φίλων του συλλόγου.
Στο τιμόνι του Συλλόγου έχει διαδεχθεί τον άξιο συνιδρυτή και για δεκαπέντε χρόνια άξιο πρόεδρο του συλλόγου Νίκο Αρβανίτη, το δραστήριο μέλος του Συλλόγου, η κατά πολύ νεώτερη Βασιλική Τσαλαβούτα – Δούκα, η οποία αποτελεί την εκπρόσωπο της επόμενης γενεάς.
Εύχομαι να τη φωτίζει ο Θεός για να κρατήσει το Σύλλογο ζωντανό για τους επόμενους, έτσι ώστε να μην έρθει ποτέ μια μέρα, που να ψάχνουν απογόνους των πρώτων οικογενειών, οι οποίες κατοίκησαν στον τόπο μετά την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς και να μην τους βρίσκουν, γιατί θα έχουν χαθεί στην ανωνυμία της πολυπρόσωπης αλλά και απρόσωπης συνάμα πόλης.
Κηφισιά, Σεπτέμβριος 2016
