Η Νέα Ερυθραία δεν ξεχνά τους διωγμούς από τα πάτρια εδάφη πριν από 95 χρόνια. Έτσι κάθε χρόνο στη μνήμη αυτής της «εξόδου» το ΚΕΜΜΕ, σε συνεργασία με φορείς της περιοχής, πραγματοποιεί εκδηλώσεις μνήμης σε εκείνες τις πικρές και αιματοβαμμένες μέρες, αφιερωμένη στις Αλλοτινές Πατρίδες. Φέτος οι εκδηλώσεις, ίσως και λόγω των 95 χρόνων, πλησίασμα αιώνα, ήταν κατά τι και πιο λαμπρές. Παρότι μνήμη πικρή, οι εκδηλώσεις έχουν συνήθως γιορτινό χαρακτήρα, με αναφορές όμως πάντα στις πατρίδες που χάθηκαν.
Οι «Αλλοτινές Πατρίδες» ξεκίνησαν την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου με μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ν. Ερυθραίας χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Κηφισιάς, Αμαρουσίου και Ωρωπού κ.κ. Κυρίλλου και παρουσία του Δημάρχου Κηφισιάς κ. Γιώργου Θωμάκου, της προέδρου του ΚΕΜΜΕ, Έφη Κούτση, Αντιδημάρχων, Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβούλων.
Ο Δήμαρχος Κηφισιάς στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στη μνήμη ως κινητήρια δύναμη πολιτισμού μέσα από τους συλλόγους της περιοχής αλλά και το Κέντρο Έρευνας και Μελέτης της Μικρασιατικής Ερυθραίας (ΚΕΜΜΕ), το οποίο διοργανώνει εδώ και πολλά χρόνια τις εκδηλώσεις για τις Αλλοτινές Πατρίδες.
Στη συνέχεια έγινε επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο Μικρασιατών Ν. Ερυθραίας και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από το Δήμο Κηφισιάς, τους συλλόγους και τα σωματεία της περιοχής ενώ την εκδήλωση συνόδεψε η Φιλαρμονική του Δήμου Κηφισιάς και ακολούθησε παραδοσιακό κέρασμα από την Ένωση Μικρασιατών Νέας Ερυθραίας.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στο χώρο του Μουσείου της Ένωση Μικρασιατών Νέας Ερυθραίας, καθώς και ομιλία της φιλολόγου Λίλας Παπαδημητρίου, με θέμα «Σμύρνη, η νύφη του Αιγαίου».
Την Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου στο χώρο του Δημοτικού Θεάτρου της Νέας Ερυθραίας έγινε ομιλία του φιλολόγου Θοδωρή Κοντάρα για την περιοχή του Τσεσμέ της Ερυθραίας. Η διοργάνωση έγινε από την Αδελφότητα Σιβρισαρίου Σμύρνης «Οι Ταξιάρχες» και την πρόεδρό της Στέλλα Βογιατζή.
Η Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου ήταν μια ξεχωριστή μέρα με μια βιβλιοπαρουσίαση πάλι από τον Θοδωρή Κοντάρα, του βιβλίου του Γιάννη Αικατερίνη από τις εκδόσεις Μπαλτά και τίτλο «Η Αγία Παρασκευή του Τσεσμέ». Η γλαφυρή παρουσίαση του βιβλίου διανθίστηκε με τραγούδια από γυναίκες του Χορευτικού Ομίλου Νέας Ερυθραίας, σε διδασκαλία του κ. Κοντάρα.
Η Αγία Παρασκευή ή Κιόστε, το μεγαλύτερο κέντρο ψαρικής στην Ιωνία, ήταν μια αποκλειστικά ελληνική κωμόπολη της Ερυθραίας, απέναντι από τη Χίο και πολύ κοντά στον Τσεσμέ. Απογυμνώθηκε δυο φορές από τους Έλληνες κατοίκους της με τους διωγμούς του 1914 και 1922. Αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασε η Δέσποινα Μουστάκη.
Η Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου είχε ένα αθλητικό γεγονός για να μην ξεχνάμε ότι αθλητισμός και πολιτισμός είναι στο ίδιο πακέτο. Στο Δημοτικό Στάδιο Ν. Ερυθραίας «Φώτης Βαρδαξής», διοργανώθηκε φιλικός αγώνας ανάμεσα σε παλαίμαχους ποδοσφαιριστές του Πανερυθραϊκού και της ΑΕΚ. Ο αγώνας υπήρξε ισόπαλος με 1-1. Ένα παιχνίδι συμβολικού χαρακτήρα, αφού τόσο οι «κιτρινόμαυροι» μεταξύ αυτών ο Χάρης Κοπιτσής, ο Λύσανδρος Γεωργαμλής, ο Λάκης Νικολάου, ο Μάκης Χατζής, ο Τάκης Καραγκιοζόπουλος και ο Λάμπρος Γεωργιάδης, όσο και οι «κόκκινοι» της Νέας Ερυθραίας, όπως οι Γαιτανίδης, Αναστασίου, Γεωργαμλής, Πέππας, Τσεβάς, Πετρίδης, Τζιλβές, Κονταράτος, Κωνσταντόπουλος, Μαρίνης και άλλοι, με την κίνησή τους αυτή τίμησαν τις «Αλλοτινές Πατρίδες».
Για το λόγο αυτό και δόθηκαν τιμητικές πλακέτες σε όλους τους συμμετέχοντες, ενώ ξεχωριστό ρόλο στη διοργάνωση έπαιξε και η Ρόζα Κουτσούκου, ψυχή των αθλητικών δρώμενων της περιοχής.
Την Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου έγινε ομιλία – αφιέρωμα σε ένα ήρωα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με καταγωγή από την Ερυθραία, τον Γεώργιο Διλβόη, για τον οποίο μίλησε ο πρώην αντιδήμαρχος Νέας Ερυθραίας και ναύαρχος εα., Νίκος Καραφωτίου. Ο Γεώργιος Διλβόης από τα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας, επέδειξε φιλοπατρία και ηρωισμό στο στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών και η προτομή του κοσμεί την ομώνυμη πλατεία.
Ακολούθησε καλλιτεχνικό δρώμενο από τη θεατρική ομάδα Ερυθραίας «Ανάδραση 13», με σκηνοθέτη τον Νίκο Μπουσδούκο με τίτλο «Και με λίγο Βοριά, λίγο Λεβάντε κύμα το κύμα, να γυρίσεις πίσω».
Την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε γιορτή με παραδοσιακούς χορούς στο χώρο της πλατείας 28ης Οκτωβρίου. Χορευτικά συγκροτήματα, όπως του Φάρου Τυφλών Ελλάδος αλλά και το επίλεκτο χορευτικό τμήμα του ΒΙΚΕΛΑ, με τη συμμετοχή των Ερυθραιωτών οικοδεσποτών, του Χορευτικού Ομίλου Ν. Ερυθραίας, καταχειροκροτήθηκαν οι ίδιοι αλλά και οι χοροδιδάσκαλοί τους.
Το Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου είχε δυο εκδηλώσεις, μια αθλητική το πρωί και μια μουσικοχορευτική το βραδάκι.
Ο φιλικός αγώνας βόλεϋ κορασίδων ανάμεσα σε Αμαζόνες Ν. Ερυθραίας και Ίωνες Ν. Ιωνίας πραγματοποιήθηκε στο κλειστό «Στέλιος Καλαϊτζής», με υπεύθυνο τον Πέτρο Γεωργόπουλο. Στο φιλικό παιχνίδι οι Αμαζόνες επικράτησαν 3 – 0 των Ιώνων.
Το «Σμυρναίικο μινόρε» παρουσιάστηκε από την Γλυκερία και τους μουσικούς της συντρόφους στην πλατεία Τσακπίνη το βράδυ του Σαββάτου σε μία κατάμεστη πλατεία. Εκατοντάδες συμπολίτες μας άκουσαν και τραγούδησαν μαζί με την αγαπημένη τραγουδίστρια, ενώ δεν έλειψε και ο χορός. Με ενθουσιασμό υποδέχτηκαν και τη διάσημης τουρκάλα τραγουδίστρια, Ντιλέκ Koç, γνωστή και από την ερμηνεία της στο soundtrack της ταινίας «Πολίτικη κουζίνα».
Τη συντροφιά ολοκλήρωνε η Αρετή Κετιμέ, λάτρης του παραδοσιακού τραγουδιού που καθιερώθηκε στο χώρο και μεγάλο ταλέντο στο σαντούρι. Εξαιρετικός ήταν ο ήχος από την ορχήστρα παραδοσιακών μουσικών οργάνων και κρυστάλλινη η ερμηνεία από την Γλυκερία σε μοναδικά σμυρνέικα τραγούδια όπως «Τι σε μέλλει εσένα», «Τζιβαέρι», «Σμυρνιά», και τόσα άλλα. Παρόντες στην όμορφη βραδιά μαζί με τον Δήμαρχο και την πρόεδρο του ΚΕΜΜΕ Έφη Κούτση, και ο μητροπολίτης Κηφισιάς Αμαρουσίου και Ωρωπού κ.κ. Κύριλλος αλλά και πολλοί δημοτικοί σύμβουλοι.
Την Κυριακή τέλος 17 Σεπτεμβρίου οι εκδηλώσεις έκλεισαν με τον ποδηλατικό γύρο της Νέας Ερυθραίας και το απόγευμα με την παράσταση «Ο Καραγκιόζης και το στοιχειό της Σμύρνης» από τον Άθω Δανέλλη και τον Αθηναϊκό Θίασο Σκιών.
Όλες οι εκδηλώσεις είχαν μεγάλη επιτυχία με πλήθος κόσμου να τις παρακολουθεί και να συμμετάσχει, κάτι που είναι γνώριμο για όσους ξέρουν τη νοοτροπία των Μικρασιατών.
