Του Δρ. ΙΩΑΝΝΗ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΩΤΗ
Φυσίατρου – Ιατρού Αποκατάστασης
Επιμελητή Α’, Εθνικό Κέντρο Αποκτάστασης Αθηνών
Τηλ. 6946469759
Στις μέρες μας οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και όλο και μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού υπάγεται στους ηλικιωμένους. Επιπλέον με τη βοήθεια της επιστήμης σήμερα οι άνθρωποι επιβιώνουν καταστάσεων που κάποτε ήταν θανατηφόρες (π.χ. καρκίνος) και η ποιότητα ζωής τους αποτελεί σημαντικό θέμα.
Το σύστημα υγείας οφείλει να αλλάξει. Ενώ παλαιότερα επικεντρωνόταν στην αντιμετώπιση μιας πάθησης, για παράδειγμα αντιμετώπιση υπέρτασης, καρδιοπάθειας, διαβήτη, τώρα οφείλει να εστιάζει στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας των ανθρώπων, που πάσχουν πια από πληθώρα παθήσεων και λαμβάνουν πολλά διαφορετικά φάρμακα.
Η επιστήμη που επικεντρώνεται στην λειτουργικότητα του ανθρώπου είναι η Φυσική Ιατρική και Αποκατάσταση (Φυσιατρική). Επικέντρωση της ιατρικής αυτής ειδικότητας είναι η ανάκτηση της λειτουργικότητας του ασθενούς. Η ειδικότητα εξυπηρετεί όλες τις ηλικιακές ομάδες και θεραπεύει ένα μεγάλο εύρος παθήσεων.
Οι Φυσίατροι θεραπεύουν οξύ και χρόνιο πόνο και μυοσκελετικές διαταραχές. Επίσης θεραπεύουν μωρά με γεννητικές παραμορφώσεις, κάποιον που υπέστη τροχαίο ατύχημα ή έναν ηλικιωμένο με σπασμένο ισχίο, ανθρώπους με τραυματισμό νωτιαίου μυελού, εγκεφαλικά, ακρωτηριασμούς, σκλήρυνση κατά πλάκας, διαταραχές ούρησης, οστεοπόρωση και οστεοαρθρίτιδα. Αυτές οι παθήσεις απαιτούν χρόνια Αποκατάσταση.
Η προσαρμογή των Συστημάτων Υγείας στα νέα δεδομένα δημιουργεί νέες κατευθυντήριες γραμμές, που σκοπό έχουν την ίδρυση Κέντρων Αποκατάστασης. Η ανάπτυξη τους θα στηριχτεί από τους Φυσίατρους. Επειδή όμως τα προβλήματα των ασθενών είναι πολλά και περίπλοκα, απαιτείται η συμμετοχή και άλλων επαγγελματιών αποκατάστασης (νοσηλευτών, φυσικοθεραπευτών, εργοθεραπευτών, λογοθεραπευτών, επισκεπτών υγείας, κοινωνικών λειτουργών, κτλ.) οι οποίοι από κοινού ενεργούν σαν ομάδα ώστε να επιτύχουν τα καλύτερα αποτελέσματα.
Το 10% του ελληνικού πληθυσμού χρήζει υπηρεσιών αποκατάστασης. Ενδεικτικά συμπεριλαμβάνονται, οι ετησίως 30.000 επιζώντες από αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, και οι χρονίως 7.000 περίπου τετρα – παραπληγικοί από κακώσεις σπονδυλικής στήλης με βλάβες νωτιαίου μυελού, από τροχαία και εργατικά ατυχήματα. Μία στις τέσσερις οικογένειες της χώρας μας φιλοξενεί άτομα με ειδικές ανάγκες.
Οι ανάγκες στην Ελλάδα για υπηρεσίες αποκατάστασης είναι τεράστιες και δεν καλύπτονται ούτε κατά τη νοσοκομειακή ούτε κατά τη μετανοσοκομειακή φάση. Ένας απειροελάχιστος αριθμός ανθρώπων καταφέρνει τελικά να νοσηλευτεί στα περίπου 200 συνολικά κρεβάτια των υπαρχουσών δημόσιων νοσοκομειακών κλινών Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης της Ελλάδας.
Εκατοντάδες ασθενείς ετησίως παραπέμπονται για νοσηλεία σε ιδιωτικά κέντρα ανά την Ελλάδα (τα περισσότερα βρίσκονται στη Θεσσαλία!) και Κέντρα Αποκατάστασης του Εξωτερικού. Την ίδια στιγμή ένας τεράστιος αριθμός ασθενών λιμνάζει αβοήθητος και περιθωριοποιημένος, αρκούμενος, στην καλύτερη περίπτωση, σε ένα επίδομα αναπηρίας.
Ως ένα πρώτο βήμα λύσης στα ανωτέρω προβλήματα μπορεί να είναι η ίδρυση και ανάπτυξη Δημοτικών Δομών Ημερήσιας Ανοικτής Αποκατάστασης (ΔΔΗΑΑ) στο επίπεδο Δήμου (ή όμορων Δήμων, εξαρτάται από τον πληθυσμό), με μπούσουλα τις ήδη υπάρχουσες που λειτουργούν ιδιωτικά π.χ. στην Αττική (Κέντρα Αποκατάστασης Ανοικτής Νοσηλείας), ώστε να εξυπηρετείται μεγαλύτερος αριθμός συνανθρώπων μας, συνυπολογιζόμενης της οικονομικής κρίσης.
Τα ΔΔΗΑΑ θα λειτουργήσουν ως συνδετικός κρίκος, μεταξύ πρωτοβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης, ως ενδιάμεση σύνδεση μεταξύ του νοσοκομείου και της κοινωνίας, βοηθώντας τόσο τα άτομα που νοσηλεύονται να αποκτήσουν τις δυνατότητες εκείνες για να επανενταχθούν με τον καλύτερο δυνατό δυναμικό, όσο και τα άτομα που ήδη λειτουργούν κοινωνικά αλλά έχουν ανάγκη συνέχισης ή προσθήκης της θεραπείας τους.
Επιπλέον δίνεται η δυνατότητα προγραμματισμένων εκ των προτέρων εξετάσεων και μια γρήγορη διαγνωστική διερεύνηση που δεν κουράζει τον άρρωστο και αποσυμφορεί το γενικό νοσοκομείο.
Στόχοι των νεοσύστατων αυτών δομών θα είναι μεταξύ άλλων
- παρακολούθηση και έγκαιρη διάγνωση επιπλοκών της πάθησης
- συμβουλευτική στήριξη και αντιμετώπιση βιοψυχοκοινωνικών αναγκών των ατόμων και των οικογενειών τους.
- έγκυρη πληροφόρηση και ενημέρωση των πασχόντων και των οικογενειών τους σε θέματα που συνδέονται με την αναπηρία.
- παραπομπή των πασχόντων σε εξειδικευμένες υπηρεσίες σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο.
Οι ανωτέρω δομές θα λειτουργήσουν συνεργικά σε επίπεδο Δήμου με το επιτυχημένο πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» αλλά θα έχουν και υποστήριξη από τα ήδη στελεχωμένα Δημοτικά Πολυιατρεία.
Πρόκειται για μια καινοτόμο πρόταση που, εφόσον πραγματοποιηθεί, θα είναι πολύτιμη για πολύ κόσμο κι αναντικατάστατη, καθώς ο Ιατρικός Σύλλογος και η ΚΕΔΕ ως εκπρόσωποι της τοπικής Αυτοδιοίκησης επισημαίνουν ότι οι τοπικές κοινωνίες είναι οι μόνες που μπορούν να κατανοήσουν τα καθημερινά προβλήματα των δημοτών και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά προγράμματα για τις μειονεκτούσες ομάδες, με την αντίστοιχη υποστήριξη και από την πολιτεία. Το όλο πλάνο έχει ήδη αναλυθεί και συζητηθεί στις λεπτομέρειες με το μέλος της ΚΕΔΕ, Κηφισιώτη, κ. Νίκο Χιωτάκη.
